In het westelijk deel van Van Gogh NP i.o., tussen Rijsbergen, Zundert en Sprundel, ligt een uniek en waardevol natuurgebied van ruim 700 hectare: De Pannenhoef. Bos, vennen, lanen, beken en bloemrijke weilanden typeren dit deel van Brabant. Hier werd van de 14e tot de 17e eeuw turf gewonnen als brandstof voor huishoudens en brouwerijen. Acht zogeheten 'veenpalen' verwijzen naar de dikte van het veenpakket destijds, tot wel 5 meter, en vertellen de geschiedenis van de turfwinning. Brabants Landschap heeft in het gebied 11 oorspronkelijke vennen hersteld en daarmee zijn ook zeldzame planten teruggekomen, zoals heidekartelblad en moerashertshooi en amfibieën als poel- en heikikker. De bossen zijn het thuis voor zoogdieren, als bunzing en ree en vogels als groene specht en buizerd.
De Zwarte Schuur
In de Pannenhoef ligt buitenlokaal De Zwarte Schuur, een ideaal startpunt voor een wandeling of fietstocht door de omgeving. Brabants Landschap heeft er een expositie ingericht over de cultuurhistorie en de flora en fauna van de Pannenhoef. In De Zwarte Schuur zijn natuurfilms over de Pannenhoef te zien en zijn folders en wandelroutes verkrijgbaar. Naast De Zwarte Schuur staat het bakhuisje. Hier wordt regelmatig heerlijk vers brood gebakken.
Vincent van Gogh werd in Zundert geboren en in 1881 woonde hij in Etten. Als kind van de dominee ging hij met zijn familie de natuur in en als kunstenaar verkende hij het landschap rond Etten-Leur om te schetsen. In brieven aan zijn broer Theo beschrijft Vincent een landschap met hei en moeras en een rode zonsondergang achter het masthout. Het kan bijna niet anders dat Vincent op die tochten tussen Etten en Zundert ook op de Pannenhoef is geweest. De Van Gogh Fietsroute verbindt Etten-Leur en Zundert en loopt door het landschap dat Van Gogh inspireerde en dat in zijn werk terugkomt. In Etten-Leur start ook de fietsroute Taste of Van Gogh met verhalen over de lokale eetcultuur en adressen voor streekproducten.
TIP 1
Streekproducten in de Menmoerhoeve
Bij de Menmoerhoeve kunnen bezoekers genieten van alles wat de natuur te bieden heeft. Gelegen in een mooie landelijke omgeving, pal aan de Pannenhoef, heeft deze onderneming duurzaamheid en respect voor de omgeving hoog in het vaandel staan. Het restaurant met terras serveert mooie, lekkere en lokale producten. Veelal uit de eigen groentetuin en fruitgaard, met vlees van eigen vee. De naam “De Menmoerhoeve” is afkomstig van het gebied wat bij het bedrijf hoort sinds de 15de eeuw. Het was van oorsprong een moerasgebied. Menmoer staat voor pad door het moeras. Dit pad loopt langs de boerderij.
TIP 2
Oude Buisse Heide met atelier Henriëtte Roland Holst
Bij Zundert ligt de Oude Buisse Heide waar Vincent van Gogh als domineeskind met zijn familie wandelingen maakte. Zijn vader vond inspiratie in de natuur en bracht die over op zijn kinderen. Landgoed Oude Buisse Heide was ook het zomerverblijf van echtpaar Roland Holst. Beeldend kunstenaar Richard en schrijfster en politica Henriette Roland Holst (1869-1952) vonden hier rust en inspiratie. Henriëtta schreef: "zoo lieflijk, vredig en idyllisch bekoorlijk, dat elk mensch, die daar komt, door haar stilte, blije harmonie getroffen wordt." Natuurmonumenten biedt verschillende thematische wandelingen in dit natuurgebied. In Zundert is bovendien het Vincent Van GoghHuis te bezoeken.
Best te bezoeken:
Het hele jaar door
Natuurgebieden
Informatiepunt
De Zwarte Schuur, Pannenhoef 4, Rijsbergen
Van Gogh Kerk, Markt 1, Etten-Leur
Parkeren
Landgoed de Pannenhoef is autovrij. U kunt parkeren op één van onderstaande parkeerplaatsen. Daarvandaan is het ongeveer 1 tot 1,5 km lopen naar De Zwarte Schuur.
· Parkeerplaats de Bak
· Parkeerplaats de Ganger
· Parkeerplaats de Lokkerberg
· Parkeerplaats het Vaartven
